Tác phẩm đoạt giải Cuộc thi “Nhịp điệu mới”

I. GIẢI NHẤT

Trần Đức Tín (Khét) - Cà Mau

Chúng tôi 8 - 9x

thế hệ đôi mắt mang màu thiên thanh

thở và mộng như cánh bồ câu

yêu những nhành hoa dại và tìm tên để đặt cho chúng

chúng tôi sợ tiếng súng và đạn bom

cái lưng còng của bà

ngọn gió thốc vào ngực người góa phụ

vết hằn trên đất của đôi nạng gỗ về sau chiến tranh

nên sống trong hòa bình và luôn khao khát hòa bình

chúng tôi 8 - 9x

đấm ngực khi nghe tên giàn khoan giặc

quỵ xuống trước bản tin về chiếc xe đông lạnh đồng bào mình

thét gào khi lũ bão vùi dập miền trung

và hôm nay

xé mình ra thành từng mảnh nhìn quê hương tràn dịch bệnh

chúng tôi 8 - 9x

vét gạo trong nhà

góp nhặt từng quả

đứng trước hàng rào phong tỏa

mặc áo thiên thanh

sưởi từng giọt sống

trên hè phố, trên cao nguyên, trên chiếc xuồng, trên chăn gối thao thức của từng người một

tổ tiên ơi

chúng con đùm bọc nhau như tự ngàn xưa cùng mẹ

ra bắc, vào trung rồi xuôi nam như dòng máu hơn bốn nghìn năm người để lại

ngày mai thôi

quê hương mình sẽ bình yên như lụa

ta cởi áo blouse

về nhà ăn cơm cùng mẹ

nước mắt xin đừng lưng tròng

chúng ta lại đặt tên cho nhành hoa dại

mộng bay trên cánh bồ câu

nước non mình sẽ lại bạt ngàn mầm

và chúng tôi

thế hệ 8 - 9x

lại thở với đôi mắt màu thiên thanh.

Đeo lại xà tích

em đã về rồi phải không

hãy đến đây ngồi xuống bên cọn nước

để anh đeo lại xà tích

thuở hồng hoang cha rước mẹ xuống nhà

sợi nào theo em vu quy

từ đó sông cầu biết khóc

sợi nào xâu vào tuổi trẻ hai ta

một tiếng đàn đau rất lạ

sợi nào anh phủ anh

mắt rừng mờ sương đục

sợi nào em phủ mình

mười mùa núi mất trăng

em đã về rồi phải không

hãy đến đây

ngồi xuống

bên cọn nước

để anh đeo lại xà tích

ta ươm trăng nở trên đỉnh núi già.

Bức thư miền tây

từ miền tây tôi đi

mạch sông đã ngưng chảy

vài nhánh đã đóng cửa lòng

ông bà tôi bám biển

nhiễm mặn lên tròng mắt

sống trong bão và ngủ vùi trong bão

từ miền tây tôi đi

lời ca cổ nhọc nhằn

nhịp song lang giữ đất

bà ba em mặc để giữ làng

những người đầu tiên đến như đước

hạt rơi và vươn ở đâu

ta dựng nhà ở đó

đặt tên xóm là bảy nổi ba chìm

đặt tên con là lụm là mót

từ miền tây tôi đi

vạt rừng và cửa biển

vỗ và mọc trên lưng

miền tây tôi

như ngọn hải đăng

soi lên tim mình.

II. GIẢI NHÌ

1. Vũ Tuấn (Võ Văn Tuấn) - TP. Hồ Chí Minh

Đất

bài thơ đầu tiên

tôi viết về đất mẹ

cấu tứ khổ đau oằn cơn đau đẻ

vượt cạn một mình đất mẹ hồi sinh

sông núi hồi sinh

và sông núi hình thành

tôi cũng vươn lên từ thớ đất

mầm mọc thành cây

tôi mọc thành người

hồn như lá phủ xanh đồi trọc

chí như mây trời lấp lánh sao mai

thuở đất tư duy

khổ nung thành gốm sứ

ánh sao hóa thanh gươm Lê Lợi trả thần rùa

thế kỷ mất ngủ

hình đất trở trăn

không thể bạc màu trước cơn lốc xoáy

không thể sa mạc hóa đức tin châu thổ

cây phải mọc thành rừng

đất đổi thịt thay da...

đất nước tôi không vạn lý trường thành

nhưng vạn lý lòng dân từ thuở ấy...

thuở em bé bước chân xuống đất

thuở người già gởi thân vào đất

để hóa thành vòng tròn kỳ diệu nhất

cho nơi nào mặt đất cũng trổ hoa....

Nước

bắt đầu từ nước

mọi thứ mọc mầm

tôi mở mắt trên cành Hy Vọng

cành gọi nước đơm hoa

tâm hồn tôi kết quả

quả đầu mùa dâng cúng Tổ Tiên

trái ngọt tình yêu trao cho em cháy bỏng

tàn tro chúng mình bón gốc quê hương

nước làm sóng vỗ

vực dậy mọi niềm tin trôi dạt

con thuyền tôi chèo chống bão giông

cột buồm có thể gãy

nhưng không thể gãy niềm tin của nước

bàn tay cha ông

hóa giấc mơ Phù Đổng

đứng bên bờ thế kỷ

tôi hóa mình thành sức chảy những dòng sông

nước vỗ về

không có con đường Hạnh phúc

nếu không có Bến bờ bão giông

bởi bão giông và hạnh phúc đã làm nên hồn nước

để bắt đầu thấm đẫm chất men say...

Gió

có gió thì có sấm chớp

có hơi thở trong lòng người sấm chớp

thuyền gió nâng hồn cơn giông...

giông gió suốt dọc dài lịch sử

quăng quật đế chế đớn hèn sụp đổ

và thổi hồn bừng dậy giấc hải đăng

tôi mọc cánh từ cơn giông của thềm lục địa

nhìn Tổ quốc dấu chân

dấu phải Trường Sa trăm ngón đảo

dấu trái Hoàng Sa cong sắc lưỡi liềm

lòng đón gió

từ muôn trăng

gió nở ngực

nở hoa

nở bình minh thắp lửa

nở từng dãy tế bào tái sinh

gió mang tôi đến chân trời mở

đặt xuống niềm khát vọng phong ba

đêm lấn sóng

ngày lấn bão

triều đại gió xô dạt những ốc đảo ớn lạnh

những quân đoàn cát mang gươm

tôi lính chiến

tôi công dân lòng đầy gió mới

hay tôi chỉ là câu thơ chưa viết ở tương lai

hồn mặn mòi muối biển

chờ ngày cắt rốn con sông

mọi lưu vực chữ nghĩa

lưu dẫn hồn ký tự

chảy tràn văn bản phù sa...

2. Vàng A Giang - Lào Cai

Giấc mơ hình hạt thóc

Những phận người cong như lúa

hạt thóc đè nặng phận người

họ khom lưng đi giữa sao trời vằng vặc

đời họ đè thân họ

thân họ đè bóng họ

những thân phận như hạt thóc

xà vào lòng mẹ tấm thân gầy

những thân phận như hạt thóc

cứ thế mà đi, cứ thế mọc mầm

ở đâu nảy được mầm, họ trồi lên rạng rỡ

những trưa hè nắng nôi

họ oằn lên vai mỏng bao thóc

thóc đè nặng giấc mơ họ

giọt mồ hôi tan vào mắt

rồi trời bất chợt mưa

họ ôm đau vào lòng

tay nâng từng bông lúa

khom thân mình chở che

những khi mất mùa họ khóc

giọt nước mắt hình thóc, đâm vào họ lặng im

có những người không kìm được lòng

khóc ròng rã bốn mùa…chơi vơi.

Rời

Người làng tôi vẫn đêm ngày nối nhau xuống phố

họ không biết đi đâu

chỉ cần ra khỏi làng

họ mang theo một đức tin

và đôi mắt đỏ

khi tiếng gà gáy đầu tiên

nụ hôn vội được gửi lại

những đứa con mơ màng chưa biết gì

họ ra đi khi miếng trăng đã chếch về núi

trăng soi bóng họ, họ dìu trăng đi

những hạt sương chưa kịp tròn trịa

lấm tấm vuông tròn bám gấu váy, quần

họ ra đi

những ngày nhớ núi

họ lầm lũi tìm về

rồi lại quay quắt ra đi

khi nhớ cao như núi

trái tim họ nở hoa

thơm những mùa ở phố

thơm những mùa ở quê.

Ngược làng

Người làng tôi xôn xao gió bấc

trong đêm khuya

bên bếp lửa

họ đốt củi và nói về những đồng tiền dưới xuôi

phố có gì vui

phố không mọc được núi

áo sờn vai họ gùi làng bản chìm nổi trong sương

những thân phận cong như thác

bỏng rát như thác

xuôi phố

tiếng rao lạc điệu tộc người

tôi thức trọn mỗi mùa gió bấc

đếm từng bước chân về hướng đại lộ

tiếng tù và lẩn khuất trên đồi

tôi thức trọn mỗi mùa khoai mới

gùi tộc mình ngược phố lên đồi.

III. Giải Ba

1. Hoàng Thị Hiền - Thái Nguyên

Tiếp nối

có một bài hát mới

nối bằng sợi tóc của bà

vòng qua đôi tay của mẹ

dệt vải làm địu ru em

tiếng lượn trong veo cất lên

người ôm bóng núi ngẩng đầu

chim én bay về mùa xuân đã hẹn

năm mươi năm chưa hết đời người

một trận dịch tràn vào ngõ mồ côi

cô đơn khắc lằn dáng nhỏ

có một giọng thơ mới

lăn qua lưng hạt mưa

làm mềm đất cánh đồng xanh hương lúa

đọng hồ cao nguyên đá lặng lẽ đợi mùa khô

chưa biết yêu thì nhìn vào mắt trẻ

thấy giờ nào hoa cũng nở tươi môi./.

Mắt mía

hạt cát nào nảy mầm

hay em ngọt lạnh lùng mắt mía

kiếp này đi không hết

rễ treo hong nỗi buồn

chờ nhau hồi sinh trên ngực đất

qua lửa thành mật

quyện gió thành rừng

hứng nắng vàng gạn để dành đông

rũ lá khô thưởng nụ cười em bé

mắt mía gửi mùa thương cời lá

theo câu then bắc tận mường trời

ba mươi Tết khói toả đường no đủ

chống gậy tạ bản mình

bông mía trắng bay đi

đậu lên dây đàn tính./.

2. Trang Thanh (Trần Thị Thanh) - Hà Nội

Đỉnh trăng

rời rợi đỉnh nguồn cuồng lộng Sa Pa

núi trời tri âm hồ cầm mây mượt

anh tìm em trong rừng hương

cây nõn dâng xanh ánh nhìn ngòn ngọt

xâm xẩm đồi thung khe non cựa giấc

rừng nghiêng thức động

thuỷ mặc lây rây

em lí lắc quấn chân giấu đi nõn mềm ngũ sắc

thiêm thiếp khói viền cài then đỉnh vực

bạc ba ngấn cổ cao

tóc búi kiêu kỳ dáng núi

anh say màu xôi nếp em đơm lên cung bậc mùa tươi

anh hỏi núi

hết con dốc này, anh cầm được tay em?

anh hỏi mây

qua đỉnh núi kia, trái tim em mềm nước suối?

anh đang ngồi dưới bóng rừng

xanh động chao chao

từng áng sao rơi vào hỏm tối

lá khèn run run tìm môi

có phải anh vừa nghe đâu đó bồng bênh

hỏi gió cho em vịn sườn non đêm nay rừng động

tiếng nai tác mỏng trăng chảy vào anh mây tóc

anh phủ phục trăng

phủ phục bóng anh lên cánh đồng thổ cẩm

ước chúng mình tình tự mùi hương đất Mường Hoa

đang dậy men trong lồng ngực Sa Pa

trăng ủ tóc anh hoai mục

con mãnh hổ trên đỉnh Hoàng Liên

đêm nay chờ trăng chỉ đường về thung lũng.

3. Trần Nhã Thụy - TP. Hồ Chí Minh

Mấy đoản mộng

I.

Mộng rách bay như cờ trận

Chưa từng một bữa vui mà vẫn cười

Thăm thẳm thiền xanh bóng lá quê nhà

Thở ra mùi đất mục

Kiếp sau mời em đến

Bằng đôi chân trần

Trần chần mùi đất mùi cây gãy mùi mưa

Mùi cuộc trần ai chưa một lần nếm trải.

*

Mộng rách bay như cờ trận

Chưa từng một bữa vui mà vẫn cười.

II.

Ở đâu bầu trời cũng giống nhau

Ở đâu nỗi lòng mình cũng vậy

Nhớ một người dịu dàng

Nhớ một khu vườn cũ

Nhớ một câu thơ xưa

"Cánh hoa rụng chọn gì đất sạch" (1).

*

Ở đâu bầu trời cũng nhói xanh

Ở đâu lòng mình cũng mây trắng.

III.

Em giũ chiếc áo cánh phơi trên bờ rào

Hạt nước bay vẫn còn làm mát anh

Sau mấy mươi năm.

IV.

Cánh hoa rời cành

Người rời cuộc họp

Phi cơ rời đường bay

*

Trở về ngôi nhà ấu thơ

Đêm độc ẩm

Hoa thưởng đường bay hương.

(1) Chu Mạnh Trinh vịnh Kiều

Long Mỹ - Sài Gòn; 2018 - 2023

Đàn ông múa

Ta chưa một lần múa trên sân khấu

Nhưng đã từng múa sau sân nhà

Dưới đêm trăng

Bài Mai hoa quyền

Tuổi trẻ.

Ta từng múa nơi rừng thẳm

Bên dòng suối

Điệu trần truồng

Tráng niên.

Ta nhớ có vị vua nào trong sử sách

Đã nhảy múa

Một điệu bi hùng

Một điệu sám hối

Một điệu nước mắt

Sau một trận đại chiến sống sót trước thần dân

Không còn gì ngoài điệu múa

Ngoài thân thể

Khi tất cả tan tác tàn tro.

Đàn ông múa

Ta từng múa một điệu bi ai

Một điệu khải hoàn

Lột ra từng lớp như lột da

Múa điệu hiến tế

Múa nhịp tự do

Múa thở chân thật.

Đàn ông múa

Là lúc không còn gì để nói

Như con sói bay trên miền hoang dã

Như dòng thác chảy rào vực đá

Như ngọn lửa đêm rừng

Phừng rực.

Đàn ông múa

Khóc và cười

Vô thanh.

Phước Hải - Sài Gòn I/2023

IV. GIẢI TƯ

1. Hoàng Anh Tuấn - Lào Cai

Chim xanh

Này chim xanh nơi câu chèo mẹ hát

Còn bay về ăn táo chín vườn quê

Chiếc mỏ cong vẫn ngậm bức thư đề

Thầy mẹ gửi đêm hội làng trăng tỏ

Chim ngang qua đồng Hoang Điền ngập gió

Người khom lưng mặc tấm áo sồi nâu

Cấy gặt xong họ sẽ ngẩng cao đầu

Hát câu chèo từ trăm nghìn năm trước

Châu Long giữ tấm lòng trinh như nước

Xuý Vân buông mái tóc nhẹ hơn mây

Thị Phương đau giữa muôn nỗi đoạ đầy

Thị Kính bồng giọt hài nhi xin sữa

Ông hi sinh bà suốt đời đợi cửa

Câu dương xuân cũng phai nhạt má hồng

Nước mắt bà đã rớt xuống thành sông

Chảy quanh làng và đổ ra phía bể

Tôi lớn lên bằng truyện Kiều bà kể

Điệu đường trường mẹ đã hát ru tôi

Lời mẹ lời bà phù sa bên bồi

Cứ đắp mãi vào lòng tôi bên lở

Đậu vườn giêng chim xanh ơi có ở

Ăn táo rồi mày lại muốn bay xa

Cớ sao chim chẳng đến sống cùng bà

Tao đi mãi biết khi nào trở lại

Mưa bụi giăng ướt yếm đào con gái

Cỏ non tơ thơm những bãi những bờ

Đêm qua nằm nghe mẹ hát trong mơ

Thấy chim xanh bay về ăn táo chín...

Trà sen

Nước mưa hãm búp trà sen

Từ trong cái ấm màu men gan gà

Muôn làn khói trắng nở hoa

Mùi hương toả ngát căn nhà sớm mai

Ông buồn nén tiếng thở dài

Những đồng đội cũ những ai chưa về

Chân đi khắp nẻo sơn khê

Lại ngồi độc ẩm làng quê yên lành

Rót ra một chén nắng hanh

Đáy in cả khoảng trời xanh vô cùng

Cánh rừng đạn nổ bom rung

Cõi người giông tố bão bùng sá chi

Trà ơi muốn ngỏ điều gì

Mà sen đang nói thầm thì với ông

Chén trà tĩnh lặng mặt sông

Con thuyền Bát nhã sen hồng nhẹ trôi

Vị trà vừa chạm lên môi

Những ai thiên cổ về ngồi quanh đây

Ông giờ đối ẩm trên mây

Còn nghe mùa hạ rót đầy lòng tôi...

2. Nguyễn Văn Biên - Hải Phòng

Cỏ xanh

Xưa trâu to người bé

Vắt vẻo ngồi trên lưng

Cỏ như là mắt trẻ

Qua đêm đã thành rừng.

Có bông dành dành đất

Mọc trên đám cỏ gà.

Sau một triền cỏ mật

Dế mèn hát đồng ca.

Trâu gặm ngang đời cỏ

Tôi chơi tròn tuổi thơ.

Cuối chiều nghe ngọn gió

Cùng sáo diều làm thơ.

Ngọt thơm là cỏ sữa

Yêu người là cỏ may.

Cỏ tranh như dao cứa

Cỏ gừng mà không cay...

Bị đói nghèo thao túng

Tôi sớm rời lưng trâu

Xưa tay cày nay súng

Quân phục cũng úa màu.

Nhớ đêm nào dã ngoại

Chiếu cỏ lá làm mền.

Đặt mình lên thư thái

Gối đầu lên bình yên.

Ai phũ phàng cỏ rác

Ai tham phú phụ bần.

Ai bỏ mâm tham bát

Ai không từng là dân?!

Tôi chưa từng hết dại

Cỏ chưa từng cỏ khôn.

Cứ nát rồi cỏ lại

Náo nức cuộc sinh tồn.

Tôi về khi tóc úa

Làng lên phố lâu rồi.

Ruộng người không cấy nữa

Có thêm loài cỏ hôi?!

Xa rồi mùa rau cháo

Đê vắng bóng dành dành

Mục đồng giờ lên lão

Cỏ cuối trời vẫn xanh.

3. Chu Minh Khôi - Hà Nội

Rét

Đã rét vào tận chữ

Mưa trọng đông tê cóng cả ngôn từ

Ta chưa từng mặc áo cho ý nghĩ

Đành lẩy bẩy thân cò vạc di cư.

Bỗng chạm vào Thăng Long trong hồn vía

Sương kinh thành chảy loãng mặt hồ Tây

Nửa con phố nửa tiếng rao xa khuất

Tìm nếp nhăn trong gánh khói mây.

Ngày đã mất ngỡ vẫn cầm trên tay

Bốt Hàng Đậu cây lộc vừng đỏ lửa

Cái cây không cùng màu xanh với số đông

Có hoang tưởng trong cồn cào nhựa cứa?

Cây nói tiếng cây, mưa nói tiếng mưa

Mọi áp đặt đều không thuộc về tôn giáo

Như đứa trẻ chào đời không mặc áo

Những ý nghĩ run rẩy đâm chồi trong giá rét sáng nay.

Gặp thơ Bùi Giáng trong quán cà phê

Cà phê quán thế kỷ sau

Tôi ngồi nghe giọt đắng màu nguyên xưa

Câu thơ Bùi Giáng thượng thừa

In trên vách quán, gió lùa chân như.

Ly cà phê dội sương mù

Tôi trùng ngộ với câu thơ tượng hình

Quay nghiêng tháng chạp cúi mình

Gặp vô lượng nghĩa xác minh chữ đời.

Hình như biển rộng ngang trời

Rỗng "hai con mắt khóc người một con" (1)

Một con, thiếu phụ còn son

Mưa nguồn đá núi bào mòn trăm năm.

Ông từ vô tận xa xăm

Vui sầu hiển lộng hồn tằm nhả tơ

Tôi từ huyễn mộng bơ vơ

Ông nhìn tôi, mặt như vờ chiêm bao.

Đắng cay mở cửa xin chào

Cà phê nhấp ngụm phai màu tóc xanh

Bước chân là của để dành

Con đường không đạo mong manh dưới trời.

Tôi ngồi trùng ngộ chính tôi

Nghe trong sâu thẳm tiếng người bê hê

Sinh để đi, chết để về

Cố hương sơ ngộ nằm kề áng mây.

Cầm thơ Bùi Giáng trên tay

Đưa lên lau mặt, sạch đầy hư không

Đẫm chiều một suối biếc trong

Bên kia sâu rộng tịnh không bến bờ.

Tôi ngồi lau mặt câu thơ

Cõi nhân gian phẳng dưới mồ chiêm bao

Thản nhiên Bùi Giáng ngó chào

Tôi và... Xuân với... hoa đào gặp nhau.

(1): Thơ Bùi Giáng.

4. Trần Kế Hoàn - Nam Định

Ríu rít thủy triều

Chúng mình lấy đảo làm quê

Phố yên bình, biển bốn bề bủa vây

Mấy ngàn năm đảo vẫn gầy

Chòng chành một thị trấn đầy sóng xô.

Chạm tay vào rạn san hô

Thỏa thuê trời nước tha hồ bao la

Sà vào vồng ngực Trường Sa

Là nghe tiếng trẻ ê a đánh vần

Chùa hiền nương bóng hải quân

Mõ sư gõ sóng... chuông ngân đáy ngày

Trái bàng vuông ấm trong tay

Rưng rưng con nước dâng đầy quê hương

Đảo sinh sôi phía yêu thương

Dạt dào sóng cả bốn phương đất liền

Máu xương vun đắp chủ quyền

Sao vàng, cột mốc tiền duyên gọi mình

Cho con tờ giấy khai sinh

Dấu son đỏ chói, tô hình Trường Sa

Đã sinh ra giữa phong ba

Thì neo xuống biển Đông mà lớn cao

Sinh Tồn, Song Tử, Len Đao...

Nhẩm tên từng đảo khắc vào mênh mông

Đứng trên núm ruột Tiên Rồng

Ngày ngày chân sóng cầu vồng ngời lên

Con vào trường mới gọi tên

Tiếng cười ríu rít bốn bên thủy triều.

5. Trịnh Oanh Lan (Trịnh Thị Lan Oanh) - Thanh Hóa

Nỗi niềm hoa lau

Chẳng quất vào đâu cũng nát

Tướp ra không một sợi lành

Đang giữa ngày Xuân bạc trắng

Chẳng còn một chút non xanh

Được người cắm vào trong lọ

Ngẩn ngơ như trẻ như già

Ngẩn ngơ như tàn như lộc

Ngẩn ngơ như cỏ như hoa

Anh mang hồn rừng hồn núi

Bỏ hoang năm tháng trên bàn

Sao không một lần anh ngỏ

Hoa dâng anh cả đại ngàn

Anh làm sao mua nổi gió dậy thì

Gió không có hình hài để thỏa mãn một thú chơi

Gió không có màu để nuôi vừa bao ánh mắt

Gió không có vị để những khen chê mặn nhạt

Gió không có làn da mượt mềm để tay vuốt ve yêu

Gió cần một không gian để thoả nguyện cánh diều

Một đại dương để cồn cào lớp sóng

Một cánh đồng để hết mình phóng túng

Một ngàn thông trùng điệp để du dương...

Anh mới nghe được gió thoảng mùi hương

Mới nhìn thấy gió lay làn tóc rối

Anh chưa thấy khi gió xô đổ núi

Làm ngả nghiêng lật đắm những con tàu

Sức vóc anh chịu được gió bao lâu?

Lồng ngực anh nhốt sao nổi gió?

Chỉ đủ chỗ xếp vài ba lá cỏ

Anh làm sao nuôi nổi gió dậy thì.

VNTN