Thơ về Gạc Ma – Trường Sa 14/3/1988

LTS - Những ngày này, nhiều nơi trên cả nước tưởng niệm vụ thảm sát Gạc Ma 14/3/1988, nơi cách đây 30 năm 64 chiến sĩ hải quân của chúng ta đã anh dũng hy sinh dưới làn mưa đạn của quân Trung Quốc. Nỗi đau lớn vẫn nhức nhối trong trái tim triệu triệu người Việt Nam trong đó có các nhà thơ, kết thành nguồn cảm hứng để họ góp tiếng nói mạnh mẽ của mình bảo vệ chủ quyền biển đảo. Văn nghệ Thái Nguyên xin giới thiệu chùm thơ viết về Gạc Ma - Trường Sa của các nhà thơ trên mọi miền đất nước.

Thanh Thảo

Chân sóng

(Trích Trường ca chân đất)

Con nào biết mẹ bạc đầu vì biển

mỗi làn sóng như một dải khăn tang

con nào biết mẹ đau vì biển

đau vì thiếu biển

đau vì thừa biển

đau vì biển thiếu con mình

đau vì biển thừa hy sinh

những mộ gió những hình nhân phơ phất

những hải trình dài suốt mấy trăm năm

những Bãi Cát Vàng san hô mê hoặc

những phận người bó chiếu giữa mông mênh

chỉ thế thôi nhưng mẹ ơi còn biển

là còn những chuyến đi không hẹn ngày về

nhưng mẹ ơi còn con trai trong bụng

là mẹ đẻ hết ra cho chúng giong khơi

người quê tôi không quen lời bay bướm

giọng nói nặng dây buồm

con trai biết bơi từ trong bụng mẹ

biết lắc thúng từ khi chưa biết chu vi hình tròn

biết tính cá bằng khoang

ăn sóng và nói gió

lặn sâu mấy chục sải

ngậm vật vờ ống thở

bơi bên cạnh hải sâm

như một chiếc tàu ngầm

tỉ tê cùng đáy biển

như một người bạn thân

lặn biển Hoàng Sa liệt nửa người

giờ ngồi xe chó kéo

người bé trên đảo Bé

mỗi khi nhìn thấy biển mắt rực cháy

“biển ơi biển ơi biển ơi”

thế thôi

lặng im như đá mồ côi

họ dạy anh tình yêu

không lời

anh yêu biển mà đứng trên bờ

anh yêu nước mà không biết bơi

Mai Phụng Lưu

mỗi bận xuống thuyền lại trực chỉ Hoàng Sa

như có ai dẫn

nỗi nhớ là hải bàn

mãi quay về một hướng

mỗi lần bị bắt mỗi lần bị đánh

lại tay trắng trở về dành dụm ra khơi

không thể sống thiếu Hoàng Sa

không thể sống thiếu biển

anh yêu biển mà đứng trên bờ

anh yêu nước mà không biết bơi

làm sao anh hiểu?

có những người lính đảo

trần lưng trước mưa đạn quân thù

“chỉ được xáp lá cà bằng lê”

nhưng với khoảng cách này là không thể

đành chỉ được chết vì đảo

đành cho lãng quên vùi mấy mươi năm

Gạc Ma Gạc Ma

hãy kể cho con cháu anh điều này:

có những người lính đảo

đã chết theo vòng tròn

tay họ giăng ra và siết chặt tay nhau

như một tràng hoa biển

không quỷ ma nào xé nổi

tràng hoa biển ấy

hãy kể cho con cháu anh

rằng từ Hoàng Sa từ Gạc Ma

những tràng hoa biển ấy

dạt trôi

về ôm chặt Mẹ

chân sóng

bắt đầu từ đó

Hữu Thỉnh

Bão biển

(Trích Trường ca Biển)

- Hoàng ơi, ở đâu

- Vũ ơi, ở đâu

- Vân ơi, ở đâu

Tiếng gọi lính mịt mù bão cát

Tiếng gọi lính từng giây khẩn thiết

Đảo tìm nhau xếp lại đội hình

Bão vò cây gào rít điên cuồng

Tóc của bão là lá cây rách tướp

Tay của bão là sóng thần rợn ngợp

Cả đất trời say sóng ở Trường Sa

Trong bão gió chúng tôi đo Tổ quốc

Bằng đôi tay vượt biển lính xa nhà

***

Ngày thứ ba một mình bơi trên biển

Anh thành đám bọt mong manh

Ba ngày không ngủ

Ba ngày không ăn

Hy vọng bềnh ván thuyền gãy nát

Bão bứt anh khỏi đảo

Như chiếc đinh bật khỏi con tàu

Và bây giờ anh bơi

Biển ngấm vào anh thành một khối mặn chát

Sóng ngấm vào anh thành muôn nỗi lênh đênh

Bão ngấm vào anh thành niềm khao khát sống

Anh là biển trôi trên biển

Chống lại cái chết trong vùng chết

Biển chưa thu xong những mảnh vỡ của mình

Anh le lói bơi đi bằng sức mạnh bí mật của hy vọng

Rất nhiều lần anh chạm chân vào quan tài

Lại cố sức ngoi lên

Như từ triệu năm quyết liệt quay về

Tìm lại đảo

Một chỗ đứng, một tên gọi

Cả vũ trụ so găng đấu với một mình anh

Nghìn cái chết kéo co với một sinh linh bé nhỏ

Tất cả những gì chưa sống nói với anh

không thể chết

Tất cả những gì đã chết nói anh anh phải sống

Và anh bơi bơi mãi

Mịt mù biển mịt mù trời

***

- Hoàng ơi, ở đâu

- Vũ ơi, ở đâu

- Vân ơi, ở đâu

Tiếng gọi lính mịt mù bão cát

Tiếng gọi lính từng giây khẩn thiết

Đảo tìm nhau xếp lại đội hình

Anh chẳng nghe thấy gì ngoài toàn thân

lạnh toát

Bão bịt hết lối về

Cửa nhà xác mênh mông

Mẹ ơi!

Mẹ không biết con đang một mình giữa biển

Biển có tất cả để xóa bất cứ lúc nào

Còn con thì tay trắng

Mẹ đã nuôi con lớn

Đã dạy con khôn

Sống sướng vui và đau khổ với con người

Sống dễ dàng và khó khăn với con người

Sống cởi mở và phòng xa với con người

Biết đem cho mà không làm người được cho

cảm thấy mắc nợ

Biết nhận mà không sợ bị coi là tham lam

Và khó nhất là biết từ chối

Nhưng phải sống thế nào khi một mình

giữa biển

Mẹ chưa kịp dạy con

Con phải dựa vào kinh nghiệm cũ

Không thể chết vì chán nản

Bơi sấp rồi bơi ngửa

Vẫy vùng rồi cầm hơi

Tung sức ra thì dễ

Thu sức về thì khó

Khó hơn nữa là biết thở cùng biển

Điều này giống như sống trên mũi giáo

Mẹ ơi, khi con đau đớn nhận ra cái ác

là vô cùng

Cũng là lúc con nhận ra sự hữu hạn

của lòng tốt

Mảnh ván con bơi là lòng tốt cuối cùng

Trên thế gian đầy bất trắc

Ngày thứ tư con "đi" trên biển

Bằng đôi tay của mình

Số phận biến con thành một chú bọ gậy

ngang tàng

Không chịu chết vì chán nản

Và khi cả người con dán chặt vào đất

Như một - con - tem - người

Dán vào dòng đời

Con bỗng nhận ra không phải lá cờ ta

Không phải mẹ

Không có cái chết nào nhục nhã hơn là sống Không phải mẹ

Bao hiểm nguy con xin lại bắt đầu

Con xin lại bắt đầu bằng lời ru trong suốt

Ra sông lấy sóng mà yêu

Đường xa gặp núi lấy đèo mà tin

Con lại lao ra biển

Một chiếc phao thoi thóp bơi đi...

***

- Song Tử đâu?

- Nam Yết đâu?

- Sinh Tồn đâu?

Tiếng lính gọi mịt mù bão cát

Tiếng lính gọi từng giây khẩn thiết

Đảo tìm nhau xếp lại đội hình.

Đỗ Nam Cao

Gửi quần đảo Trường Sa

Trường Sa ư với ngày thường xa thật

Đảo ở đâu tôi có hỏi đâu mà

Điều khốn nạn là chỉ khi máu đổ

Đảo mới gần mới thật đảo của ta

Các anh cắm ngọn cờ Tổ quốc gió cuồn cuộn

Sóng lừng ngầu bọt bãi san hô

Kẻ muốn nhổ ngọn cờ khỏi ngực

Thì nhận đây dòng máu nóng hực ra

Chính lúc bấy giờ tôi mới hiểu Trường Sa

Hiểu đến xót xa

Tổ quốc là vỏ con ốc biển

Anh nâng niu cất gửi tặng quà

Các anh chết làm gì có mộ

Làm gì có đất cho máu tụ thành hồn

Máu tan loãng thân thể chìm mất dạng

Chỉ còn đảo và cờ Tổ quốc giữa trùng dương

Xin cứ giận các anh rồi thứ lỗi

Ôi con tôi sao nó bỗng khóc òa

Tôi hôn con ghì Trường Sa vào ngực

Bãi đá ngầm cào rách thịt da.

Nguyễn Việt Chiến

Hội thảo của muối và sóng

Khi các bạn anh

Hội thảo văn chương về thế hệ mình

Thì anh đi Trường Sa

Những trang sóng

Mở ra

Một chân trời khác

Những trang muối

Mở ra

Một trầm tích khác

Nơi xương máu những người lính giữ đảo

Hóa thân vào từng rạn san hô

Đêm nay anh lắng nghe cuộc hội thảo

Của sóng, của muối,

của máu những người lính ngã xuống

Họ nói về những hòn đảo bị giặc chiếm giữ

Về lá cờ phất cao trong mưa đạn quân thù

Và họ nói về bài thơ tình ấm áp

Như mái tóc dài của người yêu phía quê hương…

Trong cuộc hội thảo của muối và sóng

Biển có vị mặn của máu

Và muối có vị đắng của cô đơn

Anh không thể là người ngoài cuộc

Và thi ca không thể ngoài cuộc…

Phan Hoàng

Ba giấc mơ cội nguồn

Biển đảo ấm áp mái nhà đầy sóng đầy gió

con tàu bềnh bồng giấc mơ tắm gội cội nguồn.

Ở đảo Song Tử Tây dâng hương

Quốc công tiết chế Trần Quốc Tuấn

đêm ấy trong mơ tôi nghe:

- Biển đảo nước Nam dân Nam tự do

ra khơi đánh bắt mưu sinh!

Ở đảo Sinh Tồn Đông đọc lại hùng văn Nguyễn Trãi

đêm ấy trong mơ tôi nghe:

- Tinh thần độc lập văn hóa

thắng âm mưu bành trướng tham tàn!

Ở đảo Sơn Ca dâng hương

Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp

đêm ấy trong mơ tôi nghe:

- Thần tốc, thần tốc, thần tốc bảo vệ

chủ quyền thiêng liêng biển đảo!

Nghiêng mình thả hoa tưởng niệm 64 chiến sĩ Gạc Ma

đêm ấy trong mơ tôi nghe:

- Còn nhớ tới những người lính hy sinh vì Tổ quốc

Hãy giữ lấy Trường Sa!

Hãy đòi lại Hoàng Sa!