Thơ và lời bình: Thời hoa đỏ

Thời hoa đỏ

Dưới màu hoa như lửa cháy khát khao

Anh nắm tay em bước dọc con đường vắng

Chỉ có tiếng ve sôi chẳng cho trưa hè yên tĩnh

Chẳng chịu cho lòng ta yên

Anh mải mê về một màu mây xa

Về cánh buồm bay qua ô cửa nhỏ

Về cái vẻ thần kỳ của ngày xưa

Em hát một câu thơ cũ

Cái say mê một thời thiếu nữ

Mỗi mùa hoa đỏ về

Hoa như mưa rơi rơi

Cánh mỏng manh tan tác đỏ tươi

Như máu ứa một thời trai trẻ

Hoa như mưa rơi rơi

Như tháng ngày xưa ta dại khờ

Ta nhìn sâu vào mắt nhau

Mà thấy lòng đau xót

Trong câu thơ của em

Anh không có mặt

Câu thơ hát về một thời yêu đương tha thiết

Anh đâu buồn mà chỉ tiếc

Em không đi hết những ngày đắm say

Hoa cứ rơi ồn ào như tuổi trẻ

Không cho ai có thể lạnh tanh

Hoa đặt vào lòng chúng ta một vệt đỏ

Như vết xước của trái tim

Sau bài hát rồi em lặng im

Cái lặng im rực màu hoa đỏ

Anh biết mình vô nghĩa đi bên em

Sau bài hát rồi em như thể

Em của thời hoa đỏ ngày xưa

Sau bài hát rồi anh cũng thế

Anh của thời trai trẻ ngày xưa.

Thanh Tùng

Thời hoa đỏ là một thời để thương để nhớ, thời mộng mơ, thời khát khao, thời lửa cháy, thời mà con tim dại khờ của tuổi thần tiên đã kịp run rẩy những làn điệu đầu đời. Những làn điệu ấy, có ai ngờ, như tiếng đàn im bặt càng nghe tiếng ngân; như hút gió giữa ngàn lau trắng, thổi qua rồi bông lá vẫn còn rung; như những làn sóng biển cứ vỗ đến vô cùng… Thế mới biết, “cái na ná tình yêu thì có trăm nghìn nhưng đích thực tình yêu thì chỉ một”; “mối tình đầu là mối tình bất diệt”; “tình chỉ đẹp khi còn dang dở”…

Khi đã bước chân vào thế giới của người lớn với bao bộn bề toan tính mưu sinh, bao bộn bề vui buồn của những cuộc tình mới, thứ mà ta gọi là kỷ niệm ấy tưởng ngủ vùi im bặt trong góc khuất của con tim, nào ngờ, hễ có cơ hội là nó bừng hiện, trả ta về nguyên vẹn tháng ngày xưa. Như hôm nay chẳng hạn, giữa trưa hè, dọc con đường vắng, chỉ có anh và em, chỉ có màu hoa như lửa cháy khát khao, chỉ có tiếng ve sôi chẳng cho trưa hè yên tĩnh, thế là, lòng ta không chịu nguôi yên. Quên cả hiện tại, quên cả tay đang trong tay, anh thì mặc hồn mải mêtìm về cái vẻ thần kỳ của ngày xưa, tìm về một thời trai trẻ; em thì hát một câu thơ cũ/ cái say mê một thời thiếu nữ/ …câu thơ hát về một thời yêu đương tha thiết.

Sau bài hát rồi em lặng im

Cái lặng im rực màu hoa đỏ

Anh biết mình vô nghĩa đi bên em

Sau bài hát rồi em như thể

Em của thời hoa đỏ ngày xưa

Sau bài hát rồi anh cũng thế

Anh của thời trai trẻ ngày xưa

Ôi chao, chỉ riêng những từ ngày xưa, một thời cũng đủ gợi độ trong veo, tinh khiết, thánh thiện lắm rồi, bởi màng lọc thời gian chỉ giữ lại những gì là tinh túy, là cốt chất của kỷ niệm mà thôi. Và lại càng có vẻ thần kỳ hơn, hư huyền hơn, khi cái phần tinh túy, cốt chất ấy được bọc phủ bởi lớp sương mờ hoài niệm. Đó thực sự là châu ngọc lung linh sáng trong tâm thức những người đã từng có một thời hoa đỏ trong đời, để rồi họ luôn sống trong niềm ngậm ngùi, nuối tiếc khôn nguôi. Không ngậm ngùi, nuối tiếc sao được khi mùa hoa đỏ của đất trời thì cứ mãi tuần hoàn, còn thời hoa đỏ của đời người thì một đi không trở lại. Và thời hoa đỏ của đời người thần kỳ là thế nhưng mấy ai đủ dũng cảm để đi hết những ngày đắm say ngắn ngủi ấy. Do vậy, mỗi mùa hoa đỏ về trở thành mùa-ám-ảnh: hoa cứ rơi ồn ào như tuổi trẻ/ không cho ai có thể lạnh tanh/ hoa đặt vào lòng chúng ta một vệt đỏ/ như vết xước của trái tim.

Điều gì khi đã trải qua mà ta thấy tiếc nuối có nghĩa là điều ấy quá đẹp và đã quá xa, như cái gọi là thời hoa đỏ của anh và em trong bài thơ của Thanh Tùng chẳng hạn. Nỗi tiếc nuối, hẫng hụt này, vết xước của trái tim này kiến tạo thứ hạnh phúc mà không phải ai cũng may mắn có được, bởi đó là nỗi-đau-ngọt-ngào, nỗi-đau-cứu-rỗi. Cảm ơn nhà thơ Thanh Tùng đã cất hộ tiếng lòng của bao thế hệ con người từng đi qua những tháng năm khờ dại - thời cắp sách.

Hoàng Đăng Khoa