Pháp và cuộc cách mạng vaccin chống COVID-19

VNTN - Những ngày này người dân Pháp hoan hỉ với những kết quả chiến thắng. Nước Pháp đang dần lấy lại nhịp sông bình thường với những biện pháp chống dịch cơ bản. Bắt đầu từ 0 giờ ngày 20/6/2021, kết thúc giờ giới nghiêm trên toàn lãnh thổ Pháp. Các cơ sở văn hóa như bảo tàng, rạp chiếu phim, thư viện mở của hoạt động trở lại.

Trung tâm vaccin do lính cứu hỏa quản lý

Cuộc chiến vaccin – cuộc chiến của niềm tin

Nghe thì tưởng đùa, nhưng đó là sự thật 100%. Dân Pháp vốn không ủng hộ vaccin chống COVID-19. Ngay từ khi những thông tin đầu tiên về hi vọng ra đời của vaccin, người dân Pháp đã ỉ ôi rằng quá nhanh, quá nguy hiểm. Nhưng sự thật, nước Pháp đang bước ra khỏi vùng báo động đỏ nhờ vào vaccin, nhờ vào chiến dịch tiêm chủng mở rộng.

Đây không phải là một quyết định dễ dàng với những người mang tư tưởng “không hưởng ứng Vaccin COVID-19”, đây cũng không phải là quyết định bị áp đặt, người dân Pháp hoàn toàn tự do trong mọi quyết định của mình. Tiêm hay không tiêm chỉ có ý thức của mỗi công dân mới có thể quyết định.

Cách đây vài tháng, đối với rất nhiều người dân Pháp, cuộc khám phá vaccin COVID-19 vẫn còn là một cuộc “thử nghiệm trên những chú chuột bạch”. Theo cuộc thăm dò dư luận thực hiện đầu tháng 1/2021, thời điểm bắt đầu chiến dịch tiêm chủng, được thực hiện bởi Harris Interactive và in trên Global Citizen, lúc này mới chỉ có 26% những người được thăm dò ủng hộ vaccin, 26% lưỡng lự thiên về từ chối, và 20% từ chối thẳng việc tiêm vaccin. Lý giải cho những suy nghĩ lưỡng lự hay từ chối ấy thì có nhiều, nhưng hai lý do chính được đưa ra đó là những phản ứng tức thời (trên một số rất ít người) và thời gian thử nghiệm “chưa đủ độ chín” của vaccin.

Là một trong những người luôn sẵn sàng ủng hộ thành phố nơi tôi làm việc trong các nhiệm vụ dân sự, ngay khi chính quyền kêu gọi sự trợ giúp của nhân viên, tôi là một trong những người đầu tiên ghi tên trên danh sách. Nhiệm vụ những ngày đầu của tôi rất đơn giản, trợ giúp bộ phận thư ký trả lời các cuộc điện thoại liên quan đến việc đăng ký tiêm vaccin COVID-19 và tất cả các câu hỏi liên quan (dĩ nhiên, chúng tôi không trả lời trực tiếp mà sẽ chuyển cuộc gọi đến bộ phận chuyên ngành nơi có các chuyên gia trực chiến có thể trả lời các câu hỏi một cách khoa học). Ở đợt đầu cuối tháng một đầu tháng Hai, Pháp đã chọn chiến lược ưu tiên độ tuổi trên 75 tuổi và những người có bệnh nền, bệnh mãn tính, những người có nguy cơ bệnh tật cao và một số đối tượng tuyến đầu. Chuông điện thoại của chúng tôi đổ liên tục, mỗi ca trực của chúng tôi kéo dài ba giờ. Trong ba giờ, đã có ngày tôi nhận được 150 cuộc gọi đến, phần lớn là của các cụ đặt lịch hẹn tiêm. Nhưng cũng có những cuộc gọi đến cầu cứu “cô ơi, tôi vừa tiêm hôm qua, hôm nay tôi vừa bị mất thăng bằng và ngã xuống nền nhà”, “Cô ơi, tay tôi đau và chảy máu mũi”, “Cô ơi, đêm qua tôi sốt cao”… Đó là một trong những phản ứng nhẹ mà người tiêm phần lớn là trên 75 tuổi gọi đến cho chúng tôi. Những cú gọi ngày một nhiều thêm tăng theo lượng vaccin tiêm ra. Bản thân tôi lúc đầu cũng hoang mang và từ chối việc tiêm vaccin.

 Thực tế lên tiếng…

Ở Pháp những ngày này, chủ đề vaccin COVID-19 trở thành một trong những chủ đề bàn luận sôi nổi. Ở cơ quan, trong xã hội, trên các phương tiện truyền thông, người phản đối hay lưỡng lự cũng nhiều, người đặt tất cả niềm tin vào vaccin cũng không ít. Những ý kiến ngược xuôi đan xen tao thành những cuộc bàn luận sôi nổi trên bàn ăn, trong giờ uống cà phê, trên đường phố. Những câu chuyện đẩy đưa làm quà xoay quanh các câu hỏi : tiêm chưa? Tại sao chọn tiêm? Phản ứng của cơ thể với vaccin như thế nào?

Đăng ký thông tin trước khi tiêm chủng

Nhưng tất cả đều thừa nhận một sự thật hiển nhiên. Mỗi ngày trôi qua, phe phản đối vaccin bắt đầu giảm về số lượng và đuối về lý trước những kết quả khả quan đầu tiên của đại cuộc tiêm chủng trên toàn thế giới mang lại. Trên thực tế, những nghiên cứu có thể xuất phát từ những phán đoán, nhưng mọi kết luận phải dựa trên những kết quả đúng mới đủ sức thuyết phục.

Đầu tháng tư, cả thế giới sốc trước những diễn biến của COVID-19 tại Ấn Độ. Cho đến lúc này, nếu đem những con số tử vong ra so sánh thì tỉ lệ tử vong của COVID không thuộc “top” những bệnh giết người cao nhất. Đó là lý do khiến rất nhiều người chủ quan. Tuy nhiên có một yếu tố khiến COVID-19 trở lên nguy hiểm và thành đại dịch thế giới đó là mức độ lây lan quá nhanh, quá nguy hiểm, những biến chủng mỗi ngày một nhiều lên và nguy hiểm hơn so với chủng ban đầu. Trước khi tình hình Ấn Độ trở lên hỗn loạn, những người thuộc phe lưỡng lự tiêm phòng lý lẽ rằng dịch bệnh vẫn có thể kiểm soát được bằng miễn dịch cộng đồng (không đồng nghĩa với việc ngời Pháp chấp nhận nới lỏng giãn cách để virus tràn lan khiến khu vực điều trị trở lên hỗn loạn). Tuy nhiên tình hình Ấn Độ mỗi ngày một tồi tệ và trở thành địa ngục trần gian.

Cùng thời gian này, châu Âu sau một thời gian vật lộn với đại dịch đã tiến hành việc tiêm chủng mở rộng. Những kết quả của cuộc tiêm chủng mở rộng đang từng bước được khẳng định. Số người ốm giảm mạnh, số người cấp cứu giảm theo và dĩ nhiên số nạn nhân cũng theo đó mà giảm. Châu Âu đang dần từng bước thoát ra khỏi sự kiểm soát của COVID-19. Chính sự thật hiển nhiên này đã khiến rất nhiều người ở tư thế lưỡng lự đưa ra quyết định tiêm chủng. Theo những kết quả của cuộc thăm dò dư luận gần đây nhất in trên Global Citizen, có 56% người dân Pháp ủng hộ việc tiêm chủng. Đây có thể coi là một chiến thắng vĩ đại của đất nước nơi việc phản đối vaccin chống COVID-19 tương đối rõ ràng ở thời kỳ đầu.

Ngồi chờ trước khi vào phòng tiêm

Một sự kỳ lạ hơn, ngay cả những người từng nhiễm cũng tham gia tiêm chủng. Tôi mang thắc mắc của mình để hỏi một cô bạn là bác sĩ, tại sao những người đã từng nhiễm vẫn cần phải tiêm chủng?

Câu trả lời đơn giản lắm. Cho đến lúc này chưa một nghiên cứu nào chỉ ra được độ kéo dài của những kháng thể. Ba tháng, sáu tháng hay một năm ? Hoặc cũng có thể hơn, hoặc cũng có thể kém. Chỉ có tiêm chủng mới đảm bảo thời gian miễn dịch chắc chắn. Và chừng nào xã hội chưa đạt được chuẩn 70% tiêm chủng, chừng đó miễn dịch cộng đồng (miễn dịch bằng vaccin) chưa thể phát huy hiệu quả trên diện rộng. Để chắc chắn, trong thời gian chờ đợi đủ 70% miễn dịch cộng đồng, việc cẩn trọng trong công tác phòng dịch vẫn là yếu tố quyết định.

Tiêm chủng không phải chỉ để riêng cho mình, mà còn vì lợi ích của cộng đồng

          Sau những ngày để virus corona hoành hành mất kiểm soát, nước Pháp đang dần lấy lại tự chủ trong cuộc chiến chống virus. Sự lưu hành của virus bắt đầu chậm lại, tốc độ sinh sản R thấp kỷ lục (tỷ lệ lây lan thực tế được đo bằng số trường hợp nhiễm virus thứ cấp trung bình gây ra bởi một trường hợp bị nhiễm bệnh trong cộng đồng trong đó gồm cả những người đã có kháng thể), tương ứng với số người bị lây nhiễm thấp. Áp lực bệnh viện giảm. Số người nằm điều trị tích cực còn 1.703 cho Covid tính đến ngày 20/6, giảm hơn 19% trong tuần qua, và theo dự tính, con số sẽ tiếp tục giảm. Số nạn nhân của COVID-19 cũng theo đó giảm dần kể từ cuối tháng tư, từ khoảng 300 ca tử vong do coronavirus mỗi ngày vào tháng 4, đã giảm xuống còn dưới 50 ca trong những ngày gần đây.

Những ngày này người dân Pháp hoan hỉ với những kết quả chiến thắng. Nước Pháp đang dần lấy lại nhịp sông bình thường với những biện pháp chống dịch cơ bản. Bắt đầu từ 0 giờ ngày 20/6/2021, kết thúc giờ giới nghiêm trên toàn lãnh thổ Pháp. Các cơ sở văn hóa như bảo tàng, rạp chiếu phim, thư viện mở của hoạt động trở lại.

Một trung tâm tiêm chủng của thành phố Besançon (Pháp)

Để đạt được kết quả khả quan đó, nước Pháp đã phải đánh cược vào cuộc tiêm chủng mở rộng. Tính đến hôm nay, 60% dân số Pháp trên 18 tuổi đã nhận được một liều, trong đó 69% người trên 65 tuổi đã hoàn thành việc tiêm chủng. Bắt đầu từ ngày 15/6, nước Pháp mở rộng việc tiêm chủng tới lứa tuổi trên 12 tuổi.

Những con số trên đã phần nào khẳng định sự tin tưởng ngày một gia tăng của dân Pháp vào vaccin trong cuộc chiến chống COVID-19. Hi vọng một ngày không xa, việc tiêm chủng sẽ được phủ rộng toàn thế giới bởi đó là thứ vũ khí duy nhất hiệu quả nhất trong cuộc đại chiến thế giới lần này.

 Quyên GAVOYE (Cộng hòa Pháp)