Những niềm tự hào mang tên Văn nghệ Thái Nguyên

100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam là hành trình vĩ đại của một nền báo chí từng bước trưởng thành, đồng hành cùng dân tộc qua kháng chiến, hòa bình, đổi mới và hội nhập. Trong dòng chảy đó, báo chí văn nghệ –  dòng báo chí không ồn ào, không thị trường -  giữ sứ mệnh đặc biệt: gìn giữ ký ức, bồi đắp tâm hồn, góp phần định hình giá trị con người và bản sắc mỗi vùng đất. Góp vào việc thực hiện sứ mệnh đó có Văn nghệ Thái Nguyên của chúng ta.

Trong suốt 34 năm kể từ khi xuất bản số đầu tiên – tháng 6/1991, Văn nghệ Thái Nguyên từ vị trí một cơ quan ngôn luận của Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Bắc Thái đã trở thành một địa chỉ của tri thức và nghệ thuật đậm đà bản sắc, một diễn đàn của giới văn nghệ sĩ trong và ngoài tỉnh.

Nhìn lại hành trình xây dựng và phát triển của Văn nghệ Thái Nguyên, từ góc nhìn của một người trong cuộc tôi thấy có những điểm nhấn ấn tượng mà chúng ta có quyền tự tin gọi là những niềm tự hào mang tên Văn nghệ Thái Nguyên.

Thứ nhất là lấy chất lượng làm giá trị. Ngay từ những số báo đầu tiên được nâng niu, biên tập một cách công phu nhất cho đến khi tăng trang, tăng kỳ xuất bản, ra tuần báo, rồi chuyển đổi thành tạp chí, các thế hệ làm Văn nghệ Thái Nguyên luôn đặt chất lượng lên cao nhất có thể. Vì yêu cầu cao của Toà soạn, để in được trên mặt báo hội viên của Hội cũng phải chấp nhận cạnh tranh với những cây bút ở ngoài địa phương. Từ sự kỹ lưỡng đến khắt khe về chuyên môn của lãnh đạo và các biên tập viên, nhiều công tác viên được trui rèn và trưởng thành. 

Vì lấy chất lượng làm giá trị nên Văn nghệ Thái Nguyên nhận được sự ủng hộ, cộng tác nhiệt tình của nhiều văn nghệ sĩ, nhà báo, nhà khoa học có uy tín; được xem là một sân chơi sang trọng và thú vị của văn nghệ sĩ cả nước.

 Có hàng ngàn lời trân trọng được bày tỏ với Văn nghệ Thái Nguyên. Và đây là một trong số ấy - lời tâm tình gửi Văn nghệ Thái Nguyên của nhà thơ Trần Kế Hoàn ở Nam Định, đăng trên Group Diễn đàn văn học nghệ thuật Thái Nguyên ngày 5/5/2025: “Bên tôi, Văn nghệ Thái Nguyên như người bạn, như người thày, người chị, người anh nghĩa tình, đầy đặn. Một mối tình vô tư trong sáng, không vụ lợi. Tất cả vì những trang viết chất lượng của tạp chí, vì môi trường văn học mạng trong sạch. Từ ngày gặp Văn nghệ Thái Nguyên tôi học được nhiều điều, cảm thấy mình lớn lên, chín chắn hơn.

Từ những ứng xử đối với các cộng tác viên đến những bài viết đầy trách nhiệm của Văn nghệ Thái Nguyên đối với xã hội (kể cả nhiều vấn đề nóng ngoài văn chương) đã thể hiện bản chất, bản lĩnh của Văn nghệ Thái Nguyên. Đó là cái TÂM của Văn nghệ Thái Nguyên dành cho Văn Chương, dành cho cuộc đời này”.

Với những người làm Văn nghệ Thái Nguyên chúng ta, sự trân trọng của bạn đọc, bạn viết chính là món quà vô giá, là phần thưởng cao quý không gì so sánh được.

Thứ hai là, luôn hướng về độc giả, vì lợi ích của độc giả. Từ quan điểm lấy độc giả, lấy người dân làm đối tượng phục vụ chính (chứ không chỉ mấy trăm hội viên của Hội Văn học nghệ thuật tỉnh), Văn nghệ Thái Nguyên đã đổi mới cơ cấu nội dung, hình thức thể hiện theo hướng phục vụ độc giả đa dạng, để độc giả ở các nghề nghiệp, lứa tuổi, vùng miền, sở thích… đều tìm được cảm hứng khi đọc báo, xem báo. 

Một điều đáng kể nữa là Văn nghệ Thái Nguyên hướng về công chúng bằng cách gắn văn học nghệ thuật với đời sống kinh tế xã hội của địa phương.  Chúng ta đã luôn nhắc nhau rằng: báo chí văn nghệ không được đứng ngoài đời sống, không được đứng ngoài niềm vui và nỗi buồn của nhân dân. Tòa soạn chủ động tìm những đề tài hay, cử phóng viên theo đuổi đề tài, mời các cây bút có uy tín cộng tác, đi đến cùng nhiều vấn đề liên quan trực tiếp đến việc bảo vệ  lợi ích chính đáng của người dân,... Sự tôn trọng quyền lợi của độc giả còn được thực hiện bằng cách chia sẻ các vấn đề thuộc về đời sống, về văn học nghệ thuật mang tính quốc gia, toàn cầu.  

Thứ ba là sự chủ động vượt qua ranh giới địa phương. Luôn xác định tinh thần “phải là một tờ báo xứng tầm với vị thế của tỉnh trung tâm vùng  trung du và miền núi phía Bắc”, một cách bền bỉ và hào hứng chúng ta đã cùng nhau xây dựng Văn nghệ Thái Nguyên theo tinh thần đó. Dần dần hình thành một cộng đồng đông đảo những người chung tay phát triển Văn nghệ Thái Nguyên, vượt ra ngoài địa giới hành chính cấp tỉnh. Nhất là từ khi có trang web vannghethainguyen.vn và mạng xã hội, chúng ta đã cùng nhau “đưa Thái Nguyên đến với cả nước, với thế giới và đưa cả nước, đưa thế giới về  với Thái Nguyên”, bằng tất cả khả năng và sự nhiệt thành của mình.

Thứ tư, là sự ủng hộ của cấp ủy và chính quyền. Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, Văn nghệ Thái Nguyên luôn có được sự ủng hộ to lớn của tỉnh, từ đội ngũ làm công tác tham mưu cho đến những người ra quyết định ở cấp cao nhất của tỉnh; từ cơ chế đến nguồn tài chính. Sự ủng hộ này xuất phát từ việc đánh giá đúng vai trò, vị trí của tờ báo văn nghệ ở địa phương, từ sự trân trọng giá trị của văn học nghệ thuật trong đời sống tinh thần của xã hội.

Không phải địa phương nào cũng có được sự ủng hộ to lớn này. Thái Nguyên được giới văn nghệ cả nước nể phục việc Tỉnh ủy qua tham mưu của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã cấp phát báo Văn nghệ Thái Nguyên đến các chi bộ cơ sở, để tờ báo văn nghệ địa phương trở thành một kênh truyền thông hữu hiệu về văn hóa, văn học nghệ thuật đến cán bộ, đảng viên. Trong quá trình xây dựng đề án hợp nhất, sáp nhập các cơ quan báo chí hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn, việc duy trì ấn phẩm Văn nghệ Thái Nguyên bên cạnh tờ báo thời sự của Đảng bộ tỉnh đã được lãnh đạo tỉnh và các cơ quan xây dựng đề án hết sức coi trọng. 

Thứ năm, là một đội ngũ tâm huyết, bản lĩnh, dám nghĩ dám làm. Từ thế hệ đầu tiên lập ra tờ báo giữa bao khó khăn vất vả, trang thiết bị chỉ vỏn vẹn một cái máy chữ Optima cũ, chưa ai có kinh nghiệm nhưng quyết tâm “nghiên cứu, học hỏi xem viết lách thế nào cho ra văn nghệ một tí” như cố nhà thơ Hà Đức Toàn - Tổng biên tập đầu tiên từng bộc bạch, cho đến thế hệ tác nghiệp bằng smartphone hôm nay, tất cả đều có chung tâm huyết và bản lĩnh, dám nghĩ dám làm, dám đối diện với mọi thử thách, đưa Văn nghệ Thái Nguyên từng bước chinh phục những đích đến trên hành trình phát triển. Những đích đến ấy là: tăng trang, tăng kỳ, trở thành tuần báo, cùng nhau học hỏi để dựng trang điện tử sớm nhất trong các báo chí văn nghệ địa phương; khi chuyển đổi thành tạp chí thì vận hành song song cả hai loại hình tạp chí in và tạp chí điện tử bằng tư duy mở, dám trải nghiệm và thích ứng nhanh với thời đại số.

Mấy ai tin rằng trên hành trình 1/3 thế kỷ, một cơ nghiệp đồ sộ, tiếng tăm lẫy lừng mang tên Văn nghệ Thái Nguyên lại được kiến thiết từ một đội ngũ vô cùng ít ỏi, lúc đông nhất chưa đến 10 người.

Tôi may mắn được có mặt trong đội ngũ ít ỏi ấy, với 16 năm trực tiếp gắn bó, chịu trách nhiệm cùng Văn nghệ Thái Nguyên.

Tháng 10 năm 2014, trong ngày ra mắt tuần báo Văn nghệ Thái Nguyên - tờ tuần báo văn nghệ địa phương thứ ba của cả nước chỉ sau Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, tôi đã viết trên Facebook những dòng trạng thái đầy cảm xúc:

“Vừa làm vừa nghĩ, vừa chạy vừa xếp hàng, chúng mình động viên nhau cố gắng và cố gắng. Người cũ giúp người mới, người già giúp người trẻ, người trẻ giúp người trẻ hơn,... Rồi chúng mình nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của bao nhiêu cơ quan, bao nhiêu anh chị, bầu bạn đồng nghiệp, văn nghệ sĩ gần xa, của người thân, và bao nhiêu bạn đọc tâm huyết, tin cậy.

Chúng mình cứ thế, cứ thế mà đi. Chạy đua với thời gian và với chính mình.

Chúng mình còn phải cố gắng nhiều hơn để tờ báo bé nhỏ của chúng mình hay hơn, đẹp hơn, đi xa hơn, vì còn những cái đích mới ở phía trước.

Cảm ơn nhé, các thành viên của gia đình Văn nghệ Thái Nguyên thân thương.

Cảm ơn nhé, tất cả mọi người đã yêu quý, tin cậy và ủng hộ chúng mình!”.

Đó không chỉ là trạng thái cảm xúc của một ngày đặc biệt. Với gia đình Văn nghệ Thái Nguyên lúc nào trong tôi cũng đầy ắp tin yêu như vậy.

Trước khi Văn nghệ Thái Nguyên khởi sự một hành trình mới, tôi vẫn muốn nói những lời cảm ơn này với tất cả mọi người. Và cảm ơn cuộc đời đã cho tôi niềm tự hào vì được là người của Văn nghệ Thái Nguyên.

Nguyễn Thúy Quỳnh